Το τζετ λαγκ, οι βραδινές βάρδιες, ακόμα και η βραδινή ενασχόληση με το tablet ή το κινητό μπορούν να μας αρρωστήσουν, σύμφωνα με μία νέα έρευνα.
Το εσωτερικό ρολόι του οργανισμού μας είναι «προγραμματισμένο» να λειτουργεί για δύο 12ωρες περιόδους φωτός και σκότους. Όταν όμως ο ρυθμός αυτός αποδιοργανώνεται, τότε αποδιοργανώνεται και το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ένας λόγος είναι ότι τα γονίδια που καθορίζουν το βιολογικό μας ρολόι είναι στενά συνδεδεμένα με ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού σύστηματος.
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής Southwestern του πανεπιστημίου του Τέξας, με επικεφαλής την καθηγήτρια ανοσολογίας και μικροβιολογίας Lora Hooper, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Science, διαπίστωσαν πως το κιρκαδικό ρολόι ελέγχει τον αριθμό των βασικών φλεγμονωδών κυττάρων, που ονομάζονται TH17.
«Σχεδόν όλες οι μορφές ζωής στη Γη υφίστανται φυσιολογικές και συμπεριφορικές αλλαγές σε 24ωρο ή κιρκαδικό κύκλο, σύμφωνα με τις αλλαγές στο φυσικό φως. Οι άνθρωποι δεν αποτελούν εξαίρεση, καθώς πολλές από τις φυσιολογικές μας διαδικασίες, όπως το φαγητό και ο ύπνος, διαφέρουν δραματικά μεταξύ ημέρας και νύχτας. Αυτές οι διαδικασίες ελέγχονται από μία ομάδα πρωτεΐνών, που εντάσσονται στον γενικό όρο “κιρκαδικό ρολόι” και λειτουργούν μαζί σε μεμονωμένα κύτταρα, συλλαμβάνοντας σήματα φωτός από το οπτικό και το νευρικό σύστημα, τα οποία χρησιμοποιούν για να ρυθμίσουν τη γονιδιακή έκφραση,» εξηγεί η Hooper.
Παρόλο που το κιρκαδικό ρολόι είναι γνωστό για το ρόλο που παίζει στη ρύθμιση του μεταβολισμού και των κύκλων ύπνου και εγρήγορσης, ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για το αν το κιρκαδικό ρολόι ρυθμίζει το ανοσοποιητικό σύστημα, δηλαδή την άμυνα του οργανισμού κατά των μολυσματικών ιών και βακτηρίων.
Χρησιμοποιώντας ποντίκια, οι ερευνητές μελέτησαν το γονίδιο NFIL3, που καθοδηγεί την ανάπτυξη των κυττάρων TH17. Τα γονίδια TH17 είναι ένα είδος ανοσοκυττάρων, που εντοπίζονται στο έντερο και σε φυσιολογικούς αριθμούς βοηθούν τον οργανισμό να καταπολεμήσει τις βακτηριακές και μυκητικές λοιμώξεις. Όταν όμως είναι πάρα πολλά, η ανοσολογική άμυνα αρχίσει να προκαλεί ασθένειες αντί να τις προλαμβάνει.
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι το NFIL3 ρυθμίζει την ανάπτυξη των ΤΗ17, ελέγχοντας την κυτταρική παροχή μίας πρωτεΐνης στα κύτταρα Τ, που ονομάζεται RORγt και κατευθύνει τα κύτταρα να αναπτυχθούν σε κύτταρα ΤΗ17. Στα ποντίκια, η ποσότητα της RORyt στα κύτταρα Τ μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια του κύκλου ημέρας-νύχτας και είναι μεγαλύτερη το απόγευμα σε σχέση με τα μεσάνυχτα. Η διακύμανση αυτή προκαλεί την ανάπτυξη περισσότερων ΤΗ17 κυττάρων το απόγευμα, όταν τα ποντίκια κοιμούνται.
Σημειώνεται ότι τα ποντίκια είναι νυχτόβια, και συνεπώς ο κύκλος ύπνου-εγρήγορσης είναι αντίστροφος από αυτόν του ανθρώπου.
Όταν οι επιστήμονες διατάραξαν τον φυσιολογικό κύκλο ημέρας-νύχτας των ποντικιών, προκαλώντας τους ουσιαστικά τζετ λαγκ, βρήκαν πως αναπτύχθηκαν πολλά ΤΗ17 κύτταρα και συσσωρεύτηκαν στο έντερο. Ως αποτέλεσμα αυτού, τα ποντίκια ήταν πιο επιρρεπή στην ανάπτυξη φλεγμονωδών νόσων του εντέρου.
Πάντως, η Hooper υποστηρίζει πως είναι πολύ νωρίς ακόμα να πει κάποιος με βεβαιότητα ότι συμβαίνει το ίδιο και στους ανθρώπους, αλλά είναι πολύ πιθανό και αξίζει περαιτέρω μελέτη.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής περιλαμβάνει πολλές χρόνιες κιρκαδικές διαταραχές, όπως η νυχτερινή εργασία και το τζετ λαγκ, που έχουν συσχετιστεί στο παρελθόν με την πρόκληση φλεγμονωδών νόσων.