Η μάχη για τον έλεγχο της ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο

 Η ιστορία του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στιγματίζεται από αστάθεια και συγκρούσεις. Η άνοδος της Ανατολικής Μεσογείου ως παραγωγικής ενεργειακής περιοχής έχει αυξήσει τις υφιστάμενες εντάσεις μεταξύ ορισμένων παράκτιων κρατών, ενώ έχει ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ άλλων.



Η επικύρωση του καταστατικού χάρτη που αφορά το Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (EMGF) εδραιώνει περαιτέρω τη σημασία των χωρών εξαγωγής φυσικού αερίου γενικά και της Αιγύπτου ειδικότερα.

Σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, το Κάιρο κατάφερε να ενισχύσει τη θέση της χώρας ως σημαντικός παραγωγός και εξαγωγέας φυσικού αερίου, ενώ παράλληλα ανέδειξε το ρόλο της ως ενεργειακού κόμβου. Η μεγάλη εγχώρια αγορά της Αιγύπτου, η σημαντική παραγωγική της ικανότητα και η στρατηγική της θέση την καθιστούν ιδανική υποψήφια για τη φιλοξενία της έδρας του EMGF στο Κάιρο.

Εκτός από την οικονομική λογική, ο αυξανόμενος πληθυσμός της Αιγύπτου απαιτεί όλο και μεγαλύτερες ποσότητες πρώτων υλών για την ικανοποίηση της ζήτησης. Ως εκ τούτου, η ρευστότητα και η πρόσβαση σε πρόσθετες πηγές είναι σημαντικές για τη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας. Το Κάιρο πήρε ένα μάθημα από τις εξελίξεις του 2014/2015, όταν το εγχωρίως παραγόμενο φυσικό αέριο για εξαγωγικούς σκοπούς εκτράπηκε για να ικανοποιήσει την εκρηκτική αιγυπτιακή ζήτηση. Αφού έγινε καθαρός εισαγωγέας το 2015, οι δύο εγκαταστάσεις υγροποίησης της χώρας στο Idku en Damietta αναδιαμορφώθηκαν για τη διαδικασία επαναεριοποίησης του υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Το EMGF επιδιώκει να φέρει κοντά τις πλούσιες σε ενέργεια χώρες της Ανατολικής Μεσογείου μέσω διαλόγου, να σχεδιάσει πολιτικές, να διασφαλίσει την ασφάλεια και την αξιοπιστία για την αύξηση των επενδύσεων και να στηρίξει την ανάπτυξη. Ο χάρτης έχει υπογραφεί και επικυρωθεί από τα ιδρυτικά μέλη Αίγυπτος, Κύπρος, Ελλάδα, Ισραήλ, Ιταλία, Ιορδανία, Παλαιστίνη, και Γαλλία. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ είναι παρατηρητές. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Τουρκία έχει παραγκωνιστεί, ενώ δύο ευρωπαϊκές χώρες που γεωγραφικά δεν ανήκουν στην περιοχή, η Ιταλία και η Γαλλία, είναι μέλη. Αυτό δείχνει τη σκληρή γεωπολιτική πραγματικότητα της απομόνωσης της Άγκυρας.

Σύμφωνα με τον Osama Mobarez, υφυπουργό στο υπουργείο Πετρελαίου στο Κάιρο, "αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα για τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και μια μεγάλη νίκη για την Αίγυπτο ειδικότερα. Το γεγονός ότι ο χάρτης επέλεξε το Κάιρο για να φιλοξενήσει την έδρα του φόρουμ θα μετατρέψει την Αίγυπτο σε κόμβο της περιοχής για τους παραγωγούς και εξαγωγείς φυσικού αερίου".

Εκτός από την επικύρωση του καταστατικού χάρτη του EMGF, ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης και ο Πρόεδρος Σίσι της Αιγύπτου χρησιμοποίησαν πρόσφατα την ευκαιρία για να επαναβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους για διμερή συνεργασία. Οι δύο χώρες εξέφρασαν τη βούλησή τους για εντατικοποίηση της συνεργασίας σε πολιτικούς, οικονομικούς, εμπορικούς και γεωργικούς τομείς. Οι χώρες μοιράζονται κυρίως τον ανταγωνισμό προς την Τουρκία, οι εχθρικές ενέργειες της οποίας την έχουν αποξενώσει από τους γείτονές της.

Το πιο σημαντικό είναι ότι η Κύπρος και η Αίγυπτος επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για κοινή ενεργειακή υποδομή που θα συνδέει τους πόρους τους. Ένας υποθαλάσσιος αγωγός από τα κυπριακά υπεράκτια κοιτάσματα θα πρέπει να μεταφέρει το φυσικό αέριο στις εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου της Αιγύπτου για την επανεξαγωγή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέχρι το 2024/2025. Η σύνδεση θα εδραιώσει περαιτέρω τον ρόλο της Αιγύπτου. Ήδη το ισραηλινό αέριο εξάγεται στις δύο εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου της βορειοαφρικανικής χώρας για τον ίδιο σκοπό.

Εκτός από το φυσικό αέριο και το EMGF, η Αίγυπτος επιδιώκει μια τριμερή προσέγγιση με την Κύπρο και την Ελλάδα που υπερβαίνει τα ορυκτά καύσιμα. Οι τρεις χώρες αναμένεται να υπογράψουν τον Σεπτέμβριο μνημόνιο κατανόησης που θα ανοίξει τον δρόμο για τη διασύνδεση της Ευρωαφρικής. Με το υποθαλάσσιο καλώδιο, η ΕΕ θα μπορούσε να αξιοποιήσει τη σημαντική ικανότητα της Αιγύπτου στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας γενικά και της ηλιακής ενέργειας ειδικότερα.
Ωστόσο, ο δρόμος προς την ευρωπαϊκή και αφρικανική ολοκλήρωση παραμένει μακρύς και γεμάτος δυσκολίες. Εκτός από τις τεχνικές προκλήσεις και το τεράστιο κόστος, η Τουρκία θα μπορούσε για άλλη μια φορά να λειτουργήσει ως τροχοπέδη. Η Άγκυρα έχει ήδη υπογράψει μια συμφωνία οριοθέτησης με την κυβέρνηση της Λιβύης στην Τρίπολη, η οποία υπονομεύει τις τριμερείς φιλοδοξίες της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου. Αν και η συμφωνία δεν θα είχε καμία τύχη σε ένα διεθνές δικαστήριο, η Τουρκία θα μπορούσε να τη χρησιμοποιήσει για να σπείρει αβεβαιότητα και αστάθεια.

Αν υπάρχει ένα πράγμα που δεν αρέσει στις επιχειρήσεις, αυτό είναι η αστάθεια και οι συγκρούσεις. Ως εκ τούτου, παραμένει αβέβαιο αν οι εμπορικές εταιρείες θα είναι πρόθυμες να επενδύσουν δισεκατομμύρια σε ένα έργο που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει καθυστερήσεις και ακόμη και αβεβαιότητα όσον αφορά την ολοκλήρωσή του, με το τουρκικό ναυτικό στη γωνία για να ανακόψει την πρόοδο. Παρ' όλα αυτά, η επιθετική στάση της Άγκυρας θα έχει επίσης το αρνητικό αποτέλεσμα της ενίσχυσης της πολυμερούς συνεργασίας. Αναμένεται ότι τα παράκτια κράτη θα προωθήσουν έργα όπως το EMGF και θα ενισχύσουν τις σχέσεις τους ερήμην της Τουρκίας.

by Vanand Meliksetian via OilPrice.com


Δημοσίευση σχολίου

Νεότερη Παλαιότερη