Από τα τρία δισεκατομμύρια γενετικά δομικά στοιχεία που μας κάνουν έμβια όντα, μόνο μια χούφτα είναι μοναδικά δικά μας. Στην πραγματικότητα, όπως σημειώνει η Carmen Ang του Visual Capitalist, παρά τις εξωτερικές μας διαφορές, οι άνθρωποι μοιάζουν γενετικά κατά 99,9% μεταξύ τους.
Πόσο όμως μοιάζουμε με άλλες, μη ανθρώπινες μορφές ζωής; Αποδεικνύεται ότι μοιάζουμε πολύ περισσότερο απ' ό,τι νομίζετε.
Συγκριτική γονιδιωματική 101
Πρώτον, πώς συγκρίνουν οι επιστήμονες τη γενετική σύνθεση διαφόρων μορφών ζωής;
Η συγκριτική γονιδιωματική είναι ένας κλάδος της βιολογίας που συγκρίνει αλληλουχίες γονιδιωμάτων διαφορετικών ειδών για να εντοπίσει τις ομοιότητες και τις διαφορές τους.
Αυτός ο τομέας έρευνας είναι σημαντικός επειδή:
Μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα την εξέλιξη και το πώς τα έμβια όντα έχουν προσαρμοστεί με την πάροδο του χρόνου.
Δημιουργεί γνώσεις γύρω από τα γονίδια και τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζουν διάφορα συστήματα στο σώμα μας.
Έχει ευρύτερες εφαρμογές στη γεωργία, ιδίως στις προσπάθειες διατήρησης των ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση.
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας Ανθρώπινου Γονιδιώματος (NHGRI), οι επιστήμονες έχουν ήδη αλληλουχήσει τα γονιδιώματα περισσότερων από 250 ζωικών ειδών, καθώς και 50 ειδών πτηνών.
Ανθρώπινη γενετική σύνθεση έναντι άλλων μορφών ζωής
Ίσως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι χιμπατζήδες είναι ένας από τους πλησιέστερους γενετικούς συγγενείς μας στο ζωικό βασίλειο.
Λόγω των ομοιοτήτων μας, οι χιμπατζήδες έχουν παρόμοιο ανοσοποιητικό σύστημα με τους ανθρώπους, πράγμα που σημαίνει ότι είναι ευάλωτοι σε ιούς όπως το AIDS και η ηπατίτιδα.
Αν και οι χιμπατζήδες είναι ένας από τους πιο στενούς συγγενείς μας, και άλλα είδη συνδέονται στενά με τον άνθρωπο - και όχι απαραίτητα αυτά που θα νομίζατε.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με το NHGRI, οι φρουτόμυγες μοιάζουν γενετικά κατά 60% με τον άνθρωπο.
Κατηγορία Γενετική ομοιότητα
- Άνθρωποι και άνθρωποι 99,9%
- Άνθρωποι και χιμπατζήδες 98,8%
- Άνθρωποι και σκύλοι 94%
- Άνθρωποι και γάτες 90%
- Άνθρωποι και αγελάδες 80%
- Άνθρωποι και μύγες φρούτων 60%
- Άνθρωποι και μπανάνες 60%
Για παράδειγμα, σύμφωνα με το NHGRI, οι μύγες φρούτων μοιάζουν γενετικά κατά 60% με τους ανθρώπους.
Αυτό μπορεί να ακούγεται αρχικά μπερδεμένο, αφού οι άνθρωποι και τα έντομα δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικοί σωματικά. Ωστόσο, επειδή μοιραζόμαστε πολλές από τις ίδιες βασικές ανάγκες για τη διατήρηση της ζωής, όπως η ανάγκη για οξυγόνο, αυτές οι ομοιότητες αντικατοπτρίζονται στη γενετική μας.
DNA έναντι γονιδίων
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το να είναι κανείς γενετικά παρόμοιος με κάτι είναι διαφορετικό από το να μοιράζεται το ίδιο DNA. Αυτό συμβαίνει επειδή τα γονίδια (το τμήμα του DNA που είναι υπεύθυνο για την παραγωγή πρωτεϊνών) αντιπροσωπεύουν μόνο το 2% του DNA σας, ενώ το υπόλοιπο γονιδίωμα αποτελείται από αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν "μη κωδικοποιούμενο DNA".
Έτσι, ενώ μια μπανάνα μοιάζει γενετικά κατά 60% με τον άνθρωπο, μόνο το 1,2% του DNA μας είναι κοινό.