Κάποτε η φτώχεια αντέχονταν γιατί ήταν συνυφασμένη με την περηφάνια και την τιμιότητα, κάποτε ο εργάτης είχε την δουλειά του, που ήταν γι’αυτόν, παρ’όλες τις συνθήκες, πηγή περηφάνειας.
Ήταν φτωχός αλλά περήφανος. Κάποτε, υπήρχαν κοινωνικοί δεσμοί που εξομάλυναν τον ατομικό πόνο. Η συλλογικότητα και η κοινωνική αλληλεγγύη αλάφραιναν την ανέχεια. Ο φτωχός ποτέ δεν έχανε το…πρόσωπο και την αξιοπρέπειά του, για τον εργάτη η δουλειά του ήταν, παρ’όλες τις συνθήκες, πηγή περηφάνιας και τιμής.
Αυτός ο πολιτισμός της φτώχειας ξεκίνησε να τσακίζεται όταν το 1981 εντάχτηκε στο κρατικό πελατολόγιο των επιχογηρήσεων και των αρπαχτών.Στις μέρες μας αυτός ο πολιτισμός, ο πολιτισμός της φτώχειας, εξαφανισμένος πλέον από τον κοινωνικό χάρτη, θυμίζει περισσότερο φολκλόρ των δεκαετιών που άνθισε, μαζί με το φτωχόσπιτο με τον λουτροκαμπινέ απέξω, με τους δρόμους τους χωμάτινους και τις γειτονιές με τις αλάνες που έπαιζαν τα πιτσιρίκια.
Στις μέρες μας, η φτώχεια είναι συνδεδεμένη με την αποτυχία και γι’ αυτό γίνεται ντροπή και ενοχή.Στις μέρες μας ακόμη και ο πόνος έχει εξοριστεί. Eλάχιστοι πια συμπονούν, ελάχιστοι συμπάσχουν. Ο φτωχός συνιστά αγχογόνο υποκείμενο και αποφεύγεται, απομονώνεται.
Κι εκείνος βυθίζεται πιο βαθιά στη ντροπή, στην απελπισία και στον πόνο του.
(Κείμενο: Τερέζα Βαλαβάνη)
