Η κυβέρνηση «προ-σπαθεί» εδώ και ενάμιση χρόνο να φτιάξει τον πολυδιαφημισμένο ενιαίο φόρο για τα ακίνητα και το μόνο που κατάφερε τελικά, είναι να διατηρήσει το χαράτσι και μάλιστα διευρυμένο σε οικόπεδα, αγροτεμάχια και μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα.
Και για να είναι ξεκάθαρο ότι δεν πρόκειται περί ενιαίου φόρου, μαζί με το χαράτσι διατηρεί και τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας. Και όλα αυτά σε ένα ωραίο περιτύλιγμα που πλέον ονομάζεται Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΦΙΑ), χωρίς βέβαια και το όνομα να είναι ακόμα σίγουρο.
Ο φόρος βρίσκεται σε στάδιο επεξεργασίας, ώστε να ικανοποιήσει πλήρως τις κοινοβουλευτικές ομάδες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ για να τον ψηφίσουν όταν αυτός κατατεθεί στη Βουλή. Ωστόσο, παραμένει άγνωστο:
1Εάν το τελικό σχέδιο θα ικανοποιεί το σύνολο των βουλευτών, καθώς ο νέος φόρος για να έχει πολύ μικρή επιβάρυνση στην αγροτική περιουσία, ρίχνει όλο το βάρος στα μεσαία και πολύ ακριβά σπίτια και οικόπεδα, προκαλώντας έτσι αντιδράσεις από βουλευτές της Αθήνας.
2Εάν η τρόικα θα ανάψει το «πράσινο φως» για το νέο σχέδιο του φόρου, καθώς η προσπάθεια να μην υπάρχουν αντιδράσεις από τους βουλευτές, μειώνοντας έτσι το φόρο, δημιούργησε ακόμα μια «τρύπα» στα έσοδα ύψους 300 εκατ. ευρώ τουλάχιστον. Ο νέος φόρος, σύμφωνα με το Μνημόνιο, πρέπει να φέρει στα ταμεία 2,9 δισ. ευρώ. Το νέο σχέδιο όμως προβλέπει έσοδα 2,6 δισ. ευρώ, γεγονός που θα αναγκάσει την κυβέρνηση να φέρει και νέα ισοδύναμα μέτρα ώστε να καλυφθεί η διαφορά.
Παράλληλα, οι ελεγκτές στο παρελθόν έχουν εμφανιστεί δύσπιστοι σχετικά με την εισπραξιμότητα του ΦΑΠ, που πλέον ενσωματώθηκε στο νέο φόρο. Η τρόικα εκτιμά ότι μεγάλο μέρος έχει καταλήξει στον κουβά με τα ληξιπρόθεσμα χρέη των ιδιωτών προς το Δημόσιο. Ακόμα λοιπόν και αν ο νέος φόρος εγκριθεί από την τρόικα, θα πρέπει να συνδυαστεί με νέα ισοδύναμα άνω των 300 εκατ. ευρώ, τα οποία θα προστεθούν και αυτά στον τελικό λογαριασμό των μέτρων.
Το νέο σχέδιο, που αυτή τη στιγμή είναι στο στάδιο της επεξεργασίας, βασίζεται στη φιλοσοφία του ΕΝΦΑ, με χαμηλότερους όμως συντελεστές. Παράλληλα, προβλέπεται και η επιβολή συμπληρωματικού φόρου, που θα είναι στη λογική του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) και θα επιβάλλεται στο σύνολο της περιουσίας των αστικών ακίνητων, εφ' όσον αυτή ξεπερνά τα 300.000 ευρώ.
Ωστόσο, για ακόμα μια φορά το βάρος θα το σηκώσει η μέση οικογένεια με ένα σπίτι, ένα εξοχικό και ένα οικόπεδο, ενώ για παράδειγμα οι off-shore (εξωχώριες) εταιρείες, οι οποίες κατέχουν ακίνητα αξίας εκατομμυρίων ευρώ, εξαιρούνται από το χαράτσι.
Προβλέψεις
Σύμφωνα με την έως τώρα επεξεργασία ο φόρος θα προβλέπει τα εξής:
Αστικά ακίνητα: Οι συντελεστές από 20 που ήταν στο προηγούμενο σχέδιο πλέον μειώνονται στους 12, με το χαμηλότερο συντελεστή στα 2 ευρώ ανά τετραγωνικό και τον υψηλότερο στα 13 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, από 2,3 ευρώ που ήταν ο χαμηλότερος και 17 ευρώ που ήταν ο υψηλότερος. Οι συντελεστές παλαιότητας, ορόφου, μονοκατοικίας και πρόσοψης παραμένουν ως είχαν, ενώ για τους βοηθητικούς χώρους ο φόρος περιορίζεται στο 10% και στα κτήρια ειδικής χρήσης ο φόρος θα μειώνεται κατά 50%.
Επίσης, προβλέπονται σημαντικές μειώσεις συντελεστών για απαλλοτριωτέα και διατηρητέα.
Αντίθετα τα αγροτικά κτίσματα απαλλάσσονται από τη φορολογία (μαντριά, στάνες, πτηνοτροφεία, αποθήκες, κτηνοτροφεία, χοιροτροφεία, πρόχειρα καταλύματα, χώροι στέγασης μηχανημάτων, θερμοκήπια κ.λπ.).
* Οικόπεδα: Μειώσεις στα μεσαία κλιμάκια σχεδιάζονται και για τα οικόπεδα εντός σχεδίου, χωρίς όμως ακόμα να έχουν καταλήξει στους τελικούς συντελεστές. Σύμφωνα με πληροφορίες στη νέα κλίμακα των οικοπέδων εντός σχεδίου τα κλιμάκια θα παραμείνουν 25 και θα ξεκινούν από 3 ευρώ το στρέμμα και θα φτάνουν τα 9 ευρώ το στρέμμα για τα ακριβά οικόπεδα. Για τα οικόπεδα προβλέπεται να υπάρξει μείωση από το δεύτερο έως και το δέκατο συντελεστή, ενώ από εκεί και επάνω σχεδιάζονται σημαντικές αυξήσεις.
* Αγροτεμάχια: Σύμφωνα με το νέο σχέδιο που ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών μειωμένοι θα είναι και οι συντελεστές για τα αγροτεμάχια που από φέτος θα πληρώσουν για πρώτη φορά. Και στο νέο σχέδιο παραμένει η απαλλαγή που είχε προβλέψει την τελευταία στιγμή το υπουργείο Οικονομικών για όλα τα γεωργικά και κτηνοτροφικά κτίσματα (μαντριά, στάνες, πτηνοτροφεία, αποθήκες, κτηνοτροφεία, χοιροτροφεία, πρόχειρα καταλύματα, χώροι στέγασης μηχανημάτων, θερμοκήπια κ.λπ.).
Ο βασικός φόρος από το 1,5 ευρώ το στρέμμα μειώνεται πλέον στο 1 ευρώ το στρέμμα, ενώ αμετάβλητος μένει ο συντελεστής για αγροτεμάχια με κατοικία, ο οποίος πενταπλασιάζει το φόρο. Μόνη εξαίρεση, εάν το σπίτι αφορά πρώτη κατοικία έως 150 τ.μ.
Η μείωση σε σχέση με το φόρο που θα επέβαλλε ο ΕΝΦΑ θα έρθει από τη μείωση των επιμέρους συντελεστών, ενώ θα προστεθούν δύο νέοι συντελεστές, ένας για τα αρδευόμενα αγροτεμάχια και ένας μειωτικός για τα απαλλοτριωμένα. Οι συντελεστές είναι οι εξής:
1. Θέσης από 1 έως και 3
2. Αρδευσης 1,1
3. Απαλλοτρίωσης 0,75
4. Συντελεστής χρήσης, ο οποίος αλλάζει και εφαρμόζεται για:
* Δασικά 0,1
* Βοσκότοπους 0,5
* Καλλιέργειες 2
* Λατομεία 5
* Εκθέσεις 8
** Ο νέος «ΦΑΠ»: Για τους ιδιοκτήτες μεγάλης ακίνητης περιουσίας, ο τελικός λογαριασμός θα έρθει ιδιαίτερα φουσκωμένος, καθώς πέρα από τον κύριο φόρο θα πληρώσουν και το συμπληρωματικό φόρο. Ο φόρος θα επιβάλλεται για συνολική περιουσία άνω των 300.000 ευρώ (εξαιρουμένων των αγροτεμαχίων) και όχι 200.000 που ήταν ο ΦΑΠ. Για τα φυσικά πρόσωπα χαμηλός συντελεστής είναι το 2 τοις χιλίοις και θα αυξάνεται προοδευτικά έως το 1%.
Αντίστοιχα, τα νομικά πρόσωπα φορολογούνται όπως και τώρα με μειωμένους βασικούς συντελεστές από 0,6% και 0,3% σε 0,5% και 0,25%.
Εξαιρέσεις: Στο νέο φόρο προβλέπεται αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων για τους οικονομικά ασθενέστερους, τρίτεκνους, πολύτεκνους, ΑμεΑ, μακροχρόνια άνεργους από 7.000 ευρώ σε 9.000 ευρώ, με προσαύξηση 1.000 για τη σύζυγο και κάθε προστατευόμενο μέλος.
Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΛΩΣΣΑ a.klossas@eleftherotypia.net
Πίνακες - αναλύσεις: