Με πολλή ειλικρίνεια! Δεν θέλω να μου υποσχεθείτε τίποτε ούτε να με παινέψετε γι' αυτά που θα πω ή γι' αυτά που θα κάνω. Θέλω μόνο να μου πείτε με ακρίβεια πότε έχετε ορίσει την επόμενη εκτέλεσή μου. Γιατί την προηγούμενη φορά περίμενα με τις ώρες μέσα στο αγιάζι. Κοκάλωσαν τα δάχτυλά μου και δεν μπορούσα ούτε μια αποχαιρετιστήρια χειραψία να κάνω με τους φίλους που ήρθαν να με χειροκροτήσουν. Γι' αυτό, σας παρακαλώ, πληροφορήστε με ακριβώς πότε έχετε ορίσει την επόμενη εκτέλεσή μου!
Γ.Χ.Χ. 2013 μ.Χ.
"Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη και θα ήθελα να πεθάνω στην Κεντρική Ασία, ακριβώς πάνω στον Δρόμο του Μεταξιού..." έγραφε ο Γιώργος Χουρμουζιάδης στο διά χειρός του βιογραφικό του.
Πέθανε χθες στη γενέτειρά του, σε ηλικία 81 ετών, από καρκίνο, ύστερα από πολύμηνη νοσηλεία. Η πολιτική του κηδεία γίνεται σήμερα, στις 4 μ.μ., από τα Κοιμητήρια Αναστάσεως του Κυρίου. Η οικογένεια ζητεί, αντί στεφάνων, να κατατεθούν τα χρήματα στην Τράπεζα Πειραιώς για την ενίσχυση του Συλλόγου Φίλων Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης.
Ανανεωτής της αρχαιολογικής σκέψης στη χώρα μας και εισηγητής της ελληνικής αρχαιολογίας στον χώρο της θεωρητικής συζήτησης, με πλούσιο ανασκαφικό και συγγραφικό έργο, δάσκαλος λατρεμένος από τους φοιτητές του στο ΑΠΘ, πρώην βουλευτής του ΚΚΕ και από τις προσωπικότητες που πήραν την πρωτοβουλία για τη συγκρότηση του "Αριστερού Βήματος Διαλόγου και Κοινής Δράσης", ο Γιώργος Χουρμουζιάδης ανήκε στους διανοούμενους που δεν περιορίστηκαν στα στενά όρια της επιστήμης τους, αλλά με την αριστοτελική ιδιότητα του πολίτη υπήρξε "ον πολιτικό" έως το τέλος, παράγοντας πολιτική σκέψη και προάγοντας την ηθική της πολιτικής και της επιστήμης.
Ο Γιώργος Χουρμουζιάδης γεννήθηκε στις 26 Νοεμβρίου του 1932 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Δίδαξε ως καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση (1961 - 1964). Το 1965 ορίστηκε έφορος Αρχαιοτήτων Θεσσαλίας και η θητεία του σ' αυτή κληροδότησε τις ανασκαφές στο διάσημο νεολιθικό Διμήνι και την επανέκθεση της νεολιθικής συλλογής του Μουσείου Βόλου, η οποία σηματοδότησε τις νέες μουσειολογικές κατευθύνσεις στη χώρα μας. Ως καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης εισήγαγε τη θεωρία της αρχαιολογίας. Υπήρξε πρωτοπόρος στη διάδοση, και στην Ελλάδα, των θεωρητικών «κινημάτων» της αρχαιολογίας που αναπτύχθηκαν στην Αμερική και στην Ευρώπη και εξέδωσε και διηύθυνε γι' αυτόν τον σκοπό τα περιοδικά «Ανθρωπολογικά» (1978 - 1982), «Γόρδων» (1991 - 1995) και «Ανάσκαμμα» (2008-2013). Έγραψε 5 βιβλία και ανέπτυξε πλούσια αρθρογραφία, ενώ ταυτόχρονα υπήρξε μέλος πολλών Ευρωπαϊκών Αρχαιολογικών Ινστιτούτων. Από το 1992 διηύθυνε τις ανασκαφές στον προϊστορικό λιμναίο οικισμό του Δισπηλιού Καστοριάς και υπήρξε, επίσης, επιστημονικός υπεύθυνος για το πρόγραμμα Life για την οργάνωση στην περιοχή της λίμνης Καστοριάς του πρώτου Οικομουσείου, με βάση τα αποτελέσματα των ανασκαφών στο Δισπηλιό.
Στο βιογραφικό του, το οποίο συνέταξε ο ίδιος, γίνεται φανερή η βιωματική, κυτταρική σχέση του με τη γραφή, αλλά και σχέση προσωπική με τον Δρόμο του Μεταξιού.
"Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη και θα ήθελα να πεθάνω στην Κεντρική Ασία, ακριβώς πάνω στον Δρόμο του Μεταξιού. Άρχισα να γράφω από οκτώ χρονώ. Στην αρχή έγραφα κρυφά, προσευχές και βωμολοχίες. Ύστερα εκθέσεις ιδεών, ποιήματα. Αποπειράθηκα να γράψω κι ένα μυθιστόρημα: 'Το κορίτσι με τα γκρίζα μαλλιά'. Από τότε δεν σταμάτησα να γράφω παντού και τα πάντα. Διηγήματα, θεατρικά μονόπρακτα, σενάρια, αρχαιολογικά άρθρα, βιβλιοκρισίες, διαλέξεις, δοκίμια, ευθυμογραφήματα, συστατικές επιστολές, εγκυκλοπαιδικά λήμματα, ανακοινώσεις για επιστημονικά συνέδρια, πολιτικές προκηρύξεις και πολιτικά άρθρα, επιφυλλίδες σε εφημερίδες, στίχους για λαϊκά τραγούδια, χαιρετισμούς για πολιτικές συγκεντρώσεις, ακόμα και για ένα γάμο στο Ασχαμπάτ, όπου με είχανε καλέσει, όταν επισκέφτηκα το Τουρκμενιστάν. Έγραψα εισηγητικές εκθέσεις για διδακτορικές διατριβές και εκλογές καθηγητών, κείμενα διαφημίσεων, 'αγορεύσεις' για τη Βουλή, κατ' αρχήν και κατ' άρθρον. Έγραψα και δύο επικήδειους, έναν για τον Κίτσο Μακρή και έναν για τον Μανόλη Ανδρόνικο! Και σε έναν τοίχο, όταν ήμουνα πρόσκοπος, έγραψα με μεγάλα κόκκινα γράμματα 'Σ' αγαπώ'. Κι όσο περνάει ο καιρός γράφω ασταμάτητα, γιατί εκείνο που θέλω να γράψω δεν το έγραψα ακόμα! Κι όταν πια δεν έχω τι άλλο να γράψω, θα πάρω τον Δρόμο του Μεταξιού!".
Όταν αργότερα κυκλοφόρησε η έκδοση του βιβλίου "Λόγια από χώμα", στην οποία συγκέντρωσε το υλικό των εκπομπών για την αρχαιολογία, που επιμελείτο και παρουσίαζε στον πολιτιστικό ραδιοφωνικό σταθμό της ΕΡΤ (9,58), σημείωνε χαρακτηριστικά: "Μιλώ και γράφω χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη το χώμα... Αυτό το χώμα δεν είναι όμοιο με εκείνο που βάζουμε κάθε φθινόπωρο στις γλάστρες μας. Είναι το χώμα ενός περίεργου κήπου που τον περπάτησαν πριν από χιλιάδες χρόνια άνθρωποι σαν κι εμάς και επάνω του άφησαν τα χνάρια του κόπου και του θυμού τους, της βιασύνης και της ηρεμίας τους. Άφησαν τα χνάρια της ζωής τους".
Για τον θάνατο του Γιώργου Χουρμουζιάδη ο Τάσος Κουράκης, βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ, δήλωσε: "Υπήρξε διανοούμενος με την πλήρη έννοια του όρου, καθώς, εκτός από το επιστημονικό του έργο, ανέπτυξε μεγάλη κοινωνική και πολιτική δράση υπηρετώντας σταθερά τις αξίες της Αριστεράς και της Δημοκρατίας. Η επιστημονική κοινότητα θρηνεί έναν μεγάλο επιστήμονα, το έργο του οποίου άνοιξε νέους δρόμους και θα μείνει για πάντα σημείο αναφοράς στην ελληνική αρχαιολογία".
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, αποχαιρετώντας "τον δάσκαλο", σημειώνει: "Καλό σου ταξίδι, δάσκαλε και συνάδελφε! Θα μας συντροφεύει πάντα το έργο και η ανατρεπτική κριτική σου σκέψη!".
Ανακοινώσεις εξέδωσαν επίσης το ΚΚΕ και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος.
Αυγή
Αυγή