«Ο χρόνος είναι ελαστικός»
Από τότε που ο Αϊνστάιν έθεσε τη θεωρία του σχετικά με τη γενική σχετικότητα, καταλάβαμε ότι η βαρύτητα έχει τη δύναμη να παραμορφώνει το χώρο και το χρόνο. Αυτό το φαινόμενο «χρονικής διαστολής» εμφανίζεται ακόμη και σε μικρά επίπεδα.
Εκτός της φυσικής, βιώνουμε στρεβλώσεις στο πώς αντιλαμβανόμαστε το χρόνο - μερικές φορές σε εκπληκτικό βαθμόΟ χρόνος κινείται διαφορετικά πάνω σε ένα βουνό από ό, τι σε μια παραλία. Αλλά δεν χρειάζεται να ταξιδέψετε καθόλου απόσταση για να αντιμετωπίσετε παράξενες παραμορφώσεις στην αντίληψη του χρόνου.
Σε στιγμές φόβου ζωής-ή-θανάτου, για παράδειγμα, ο εγκέφαλός σας θα απελευθερώσει μεγάλες ποσότητες αδρεναλίνης, η οποία θα επιταχύνει το εσωτερικό σας ρολόι, αναγκάζοντας σας να αντιληφθείτε τον εξωτερικό κόσμο ως αργή κίνηση.
Μια άλλη κοινή παραμόρφωση εμφανίζεται όταν εστιάζουμε την προσοχή μας με συγκεκριμένους τρόπους.
" Όσο περισσότερη προσοχή δίνεις στο πέρασμα του χρόνου, τόσο πιο αργά τείνει να πηγαίνει. Καθώς αποσπάσαι από το πέρασμα του χρόνου - ίσως από κάτι ενδιαφέρον που συμβαίνει σε κοντινή απόσταση ή από μια καλή συνεδρία ονειροπόλησης - είναι πιο πιθανό να χάσετε το χρόνο , δίνοντάς σας την αίσθηση ότι γλιστρά πιο γρήγορα από ό, τι πριν. "Ο χρόνος περνά όταν διασκεδάζετε", λένε, αλλά στην πραγματικότητα, μοιάζει περισσότερο με "ο χρόνος περνά όταν σκέφτεστε άλλα πράγματα."
Ένας από τους πιο μυστηριώδεις τρόπους που οι άνθρωποι βιώνουν τις παραμορφώσεις αντίληψης του χρόνου είναι μέσω ψυχεδελικών φαρμάκων. Σε συνέντευξή του στο The Guardian , ο Ροβέλι περιέγραψε μια στιγμή που πειραματίστηκε με το LSD.
"Ήταν μια εξαιρετικά ισχυρή εμπειρία που με άγγιξε και διανοητικά", είπε. "Ανάμεσα στα παράξενα φαινόμενα ήταν η αίσθηση του χρόνου να σταματά. Τα πράγματα συνέβαιναν στο μυαλό μου, αλλά το ρολόι δεν πήγαινε μπροστά. Η ροή του χρόνου δεν περνούσε πια. Ήταν μια συνολική ανατροπή της δομής της πραγματικότητας."
Φαίνεται ότι λίγοι επιστήμονες ή φιλόσοφοι πιστεύουν ότι ο χρόνος είναι εντελώς ψευδαίσθηση.
"Αυτό που ονομάζουμε χρόνο είναι μια πλούσια, στρωματοποιημένη έννοια. Έχει πολλά επίπεδα", δήλωσε ο Ρόβελλι στο Physics Today . "Μερικά από τα επίπεδα χρόνου ισχύουν μόνο σε περιορισμένες κλίμακες εντός περιορισμένων τομέων. Αυτό δεν τους κάνει ψευδαισθήσεις."
Αυτό που είναι ψευδαίσθηση είναι η ιδέα ότι ο χρόνος ρέει με απόλυτο ρυθμό. Το ποτάμι του χρόνου μπορεί να ρέει για πάντα προς τα εμπρός, αλλά κινείται με διαφορετικές ταχύτητες, μεταξύ ανθρώπων, ακόμη και μέσα στο μυαλό σας.
Φυσική χωρίς χρόνο
Στο βιβλίο του «Το Τάγμα του Χρόνου», ο Ιταλός θεωρητικός φυσικός Carlo Rovelli προτείνει ότι η αντίληψή μας για το χρόνο - η αίσθηση ότι ο χρόνος προχωρά για πάντα - μπορεί να είναι μια πολύ υποκειμενική προβολή. Εξάλλου, όταν κοιτάζετε την πραγματικότητα στη μικρότερη κλίμακα (τουλάχιστον χρησιμοποιώντας εξισώσεις κβαντικής βαρύτητας), ο χρόνος εξαφανίζεται.
«Αν παρατηρήσω τη μικροσκοπική κατάσταση των πραγμάτων», γράφει ο Ροβέλλι, «τότε η διαφορά μεταξύ του παρελθόντος και του μέλλοντος εξαφανίζεται… στην στοιχειώδη γραμματική των πραγμάτων, δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ« αιτίας »και« αποτελέσματος »."
Λοιπόν, γιατί αντιλαμβανόμαστε το χρόνο ως προς τα εμπρός ; Ο Rovelli σημειώνει ότι, παρόλο που ο χρόνος εξαφανίζεται σε εξαιρετικά μικρές κλίμακες, εξακολουθούμε προφανώς να αντιλαμβανόμαστε τα γεγονότα που συμβαίνουν διαδοχικά στην πραγματικότητα. Με άλλα λόγια, παρατηρούμε εντροπία: Η διαταγή μετατρέπεται σε διαταραχή. ένα αυγό σπάει και ανακατεύεται.
Ο Rovelli λέει ότι βασικές πτυχές του χρόνου περιγράφονται από τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής, ο οποίος αναφέρει ότι η θερμότητα περνά πάντα από το ζεστό στο κρύο. Αυτός είναι ένας μονόδρομος. Για παράδειγμα, ένας παγάκι λιώνει σε ένα ζεστό φλιτζάνι τσάι, ποτέ το αντίθετο. Ο Rovelli προτείνει ότι ένα παρόμοιο φαινόμενο μπορεί να εξηγήσει γιατί μπορούμε μόνο να αντιληφθούμε το παρελθόν και όχι το μέλλον.
"Κάθε φορά που το μέλλον είναι σίγουρα διακριτό από το παρελθόν, υπάρχει κάτι σαν τη θερμότητα", έγραψε ο Rovelli για τους Financial Times. "Η θερμοδυναμική εντοπίζει την κατεύθυνση του χρόνου σε κάτι που ονομάζεται" χαμηλή εντροπία του παρελθόντος ", ένα ακόμα μυστηριώδες φαινόμενο στο οποίο μαίνονται οι συζητήσεις."
Ο χρόνος είναι ένα μυστήριο που δεν μας σταματά να μας αρέσει. Οι φιλόσοφοι, οι καλλιτέχνες και οι ποιητές έχουν εξερευνήσει εδώ και πολύ καιρό το νόημά του, ενώ οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η δομή του είναι διαφορετική από την απλή διαίσθηση που έχουμε. Από τον Boltzmann στην κβαντική θεωρία, από τον Αϊνστάιν έως τον βρόχο της κβαντικής βαρύτητας, η κατανόησή μας για τον χρόνο έχει υποστεί ριζικές μεταμορφώσεις. Ο χρόνος ρέει με διαφορετική ταχύτητα σε διαφορετικά μέρη, το παρελθόν και το μέλλον διαφέρουν πολύ λιγότερο από ό, τι νομίζουμε, και η ίδια η έννοια του παρόντος εξατμίζεται στο απέραντο σύμπαν.
Πηγές: bigthink.com / ft.com / Benedict Cumberbatch