Οι συνέπειες από δοκιμές πυρηνικών βομβών στη δεκαετία του 1950 και του '60 εμφανίζονται στο μέλι των ΗΠΑ, σύμφωνα με νέα μελέτη. Αν και τα επίπεδα ραδιενέργειας δεν είναι επικίνδυνα, μπορεί να ήταν πολύ υψηλότερα τη δεκαετία του 1970 και του 80, λένε οι ερευνητές.
«Είναι πραγματικά απίστευτο», λέει ο γεωλόγος Daniel Richter, στο Πανεπιστήμιο Duke που δεν ασχολείται με το έργο. Η μελέτη, λέει, δείχνει ότι το αποτέλεσμα "είναι ακόμα εκεί έξω και μεταμφιέζεται ως ένα σημαντικό θρεπτικό συστατικό".
Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η πρώην Σοβιετική Ένωση και άλλες χώρες πυροδότησαν εκατοντάδες πυρηνικές κεφαλές σε δοκιμές υπεράνω. Οι βόμβες εκτόξευσαν ραδιόφωνο - μια ραδιενεργή μορφή του στοιχείου καισίου - στην ανώτερη ατμόσφαιρα και οι άνεμοι το διασκορπίζουν σε όλο τον κόσμο προτού πέσει από τον ουρανό σε μικροσκοπικά σωματίδια. Ωστόσο, το spread δεν ήταν ομοιόμορφο. Για παράδειγμα, πολύ περισσότερες επιπτώσεις ξεσκόνισαν την ανατολική ακτή των ΗΠΑ, χάρη στα περιφερειακά πρότυπα ανέμου και βροχόπτωσης.
Το ραδιοσύστημα είναι διαλυτό στο νερό και τα φυτά μπορούν να το πάρουν από λάθος για το κάλιο, ένα ζωτικό θρεπτικό συστατικό που έχει παρόμοιες χημικές ιδιότητες.
Για να δει αν τα φυτά συνεχίζουν να προσλαμβάνουν αυτόν τον πυρηνικό ρύπο, ο Τζέιμς Κάστε, γεωλόγος στο Κολέγιο του William & Mary στο Williamsburg της Βιρτζίνια, έδωσε στους προπτυχιακούς φοιτητές του μια αποστολή: Να φέρει πίσω τοπικά τρόφιμα από τους προορισμούς των ανοιξιάτικων διακοπών τους. για να τεστάρουν το ραδιόφωνο.
Ένας μαθητής επέστρεψε με μέλι από το Ράλεϊ της Βόρειας Καρολίνας. Προς έκπληξη του Kaste, περιείχε επίπεδα καισίου 100 φορές υψηλότερα από τα υπόλοιπα τρόφιμα που συλλέχθηκαν. Αναρωτήθηκε αν οι μέλισσες της Ανατολικής Αμερικής που μαζεύουν νέκταρ από φυτά και το μετατρέπουν σε μέλι συγκεντρώνουν το ραδιοσύστημα από τις δοκιμές των βομβών.
Έτσι ο Kaste και οι συνάδελφοί του - συμπεριλαμβανομένου ενός από τους προπτυχιακούς του - συγκέντρωσαν 122 δείγματα νωπού παραγόμενου, ακατέργαστου μελιού από όλες τις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες και τα έκαναν δοκιμές για ραδιοσύστημα. Το εντόπισαν σε 68 από τα δείγματα, σε επίπεδα πάνω από 0,03 μπεκερέλ ανά χιλιόγραμμο - περίπου 870.000 άτομα ραδιοκυττάρου ανά κουταλιά της σούπας . Τα υψηλότερα επίπεδα ραδιενέργειας σημειώθηκαν σε δείγμα της Φλόριντα - 19,1 μπεκερέλ ανά χιλιόγραμμο.
Τα ευρήματα, τα οποία αναφέρθηκαν τον περασμένο μήνα στο Nature Communications , αποκαλύπτουν ότι, χιλιάδες χιλιόμετρα από την πλησιέστερη τοποθεσία βομβών και περισσότερα από 50 χρόνια μετά την πτώση των βομβών, η ραδιενεργή επίπτωση εξακολουθεί να κυκλώνει φυτά και ζώα.
Ωστόσο, αυτοί οι αριθμοί δεν είναι κάτι ανησυχητικό, λέει η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων στην Science. Τα επίπεδα ραδιοεκτίμιου που αναφέρθηκαν στη νέα μελέτη μειώθηκαν "πολύ κάτω από" 1200 μπεκερέλ ανά χιλιόγραμμο - το όριο για τυχόν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, λέει ο οργανισμός.
"Δεν ανησυχώ καθόλου", προσθέτει ο Kaste. "Τρώω περισσότερο μέλι τώρα από ό, τι πριν ξεκινήσω το έργο. Και έχω παιδιά, τα ταΐζω μέλι."
Το ραδιοσύστημα αποσυντίθεται με την πάροδο του χρόνου, οπότε το μέλι στο παρελθόν πιθανότατα περιείχε περισσότερο από αυτό. Για να μάθετε περισσότερα, η ομάδα του Kaste διερεύνησε αρχεία δοκιμών καισίου στο γάλα των ΗΠΑ - το οποίο παρακολουθήθηκε λόγω ανησυχίας για μόλυνση από ακτινοβολία - και ανέλυσε αρχειοθετημένα δείγματα φυτών.
Και στα δύο σύνολα δεδομένων, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα ραδιοχυσίου μειώθηκαν απότομα από τη δεκαετία του 1960 - μια παρόμοια τάση που πιθανότατα συνέβη στο μέλι. "Τα επίπεδα καισίου στο μέλι ήταν πιθανώς 10 φορές υψηλότερα τη δεκαετία του 1970", υποθέτει ο Kaste. "Λόγω της ραδιενεργής αποσύνθεσης, αυτό που μετράμε σήμερα είναι μόνο μια μυρωδιά από αυτό που υπήρχε πριν."
Τα ευρήματα εγείρουν ερωτήματα σχετικά με το πώς το καίσιο έχει επηρεάσει τις μέλισσες τον τελευταίο μισό αιώνα, λέει ο Justin Richardson, βιογεωχημικός στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, Amherst. «Εξαφανίζονται από τα φυτοφάρμακα, αλλά υπάρχουν και άλλες λιγότερο γνωστές τοξικές επιπτώσεις από τον άνθρωπο, όπως οι επιπτώσεις, που μπορούν να επηρεάσουν την επιβίωσή τους».
Μετά την πυρηνική καταστροφή του Τσερνομπίλ το 1986, οι επιστήμονες έδειξαν ότι τα επίπεδα ακτινοβολίας σε κοντινή απόσταση θα μπορούσαν να εμποδίσουν την αναπαραγωγή αποικιών μελισσών . Αλλά αυτά τα επίπεδα ήταν 1000 φορές υψηλότερα από τα σύγχρονα επίπεδα που αναφέρονται εδώ, σημειώνει ο Nick Beresford, ακτινολόγος στο Κέντρο Οικολογίας και Υδρολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου.
Έτσι, παρόλο που η νέα μελέτη δεν πρέπει να προκαλεί συναγερμούς στο σημερινό μέλι, η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο κινούνται οι πυρηνικοί ρύποι είναι ζωτικής σημασίας για τη μέτρηση της υγείας των οικοσυστημάτων και της γεωργίας μας, λέει ο Thure Cerling, γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα. "Πρέπει να δώσουμε προσοχή σε αυτά τα πράγματα."