Δεισιδαιμονίες, προλήψεις, γούρια, μοίρα...

Δεισιδαιμονίες, προλήψεις, γούρια, μοίρα, πεπρωμένο και παρόμοιες έννοιες είναι άμεσα συνδεδεμένες με την τύχη και έχουν διαχρονικά οδηγήσει την ανθρωπότητα σε αναρίθμητες καταστροφές. Η απόδοση μαγικών ιδιοτήτων σε απλά νούμερα όπως το 13 παραδείγματος χάριν ή σε απλά αντικείμενα πως ένα λαγοπόδαρο είναι αποτέλεσμα πολλαπλών λογικών πλανών όπως η προσφυγή στην άγνοια, προσφυγή στην πιθανότητα, υποκειμενική επιβεβαίωση, προσφυγή στην αυθεντία, βεβιασμένη γενίκευση και πολλών άλλων που λειτουργούν έμμεσα. Ο νόμος των πραγματικά μεγάλων αριθμών σε συνδυασμό με τον νόμο του Λίτλγουντ εξηγεί πλήρως το φαινόμενο τύχη και υπερφυσικών γεγονότων αλλά μόνο επιστημονικά. Ο ισχυρισμός ότι ο τυχερός άνθρωπος είναι σε θέση να επηρεάσει το πείραμα και να ευνοηθεί από το αποτέλεσμα του, είναι ένας από τους πολλούς ισχυρισμούς τους οποίους η επιστήμη δεν έχει καταφέρει να αποδείξει ως παντελώς απίθανους. Ο Βρετανός φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσελ για να αντιμετωπίσει παρόμοιους απίθανους ισχυρισμούς χρησιμοποίησε ως παράδειγμα την παγκοσμίως γνωστή Τσαγιέρα του Ράσελ, σύμφωνα με την οποία το βάρος της απόδειξης το φέρει αυτός που κάνει τον ισχυρισμό και όχι αυτός που προσπαθεί να τον καταρρίψει.
Ένα αντίστοιχο παράδειγμα της τσαγιέρας του Ράσελ θα ήταν ο ισχυρισμός ότι όντως το πεπρωμένο και η τύχη των ανθρώπων χειραγωγούνται από μια κινέζικη τσαγιέρα η οποία είναι σε τροχιά γύρω από τον αστέρα Μπετελγκέζ που βρίσκεται 650 έτη φωτός από την Γη. Η επιστήμη δεν είναι σε θέση να αποδείξει ότι αυτή η τσαγιέρα δεν υπάρχει. Μπορεί αυτό να σημαίνει ότι η τσαγιέρα αυτή έκανε από το υπερπέραν την εθνική Ελλάδος να κερδίσει το Euro 2004 επειδή ήταν σε σύνοδο με τον Ήλιο και την Γη; Εάν αυτός ο συλλογισμός είναι γελοίος ποια λογική κάνει σοβαρό τον ισχυρισμό ότι η τυχερή γραβάτα του Θανάση σε συνδυασμό με τον τυχερό του αριθμό 33 του έφεραν εκατό χιλιάδες ευρώ στο καζίνο; Πιθανώς το γεγονός ότι ο Θανάσης φόραγε την ίδια γραβάτα όταν τον προσέλαβαν στην θέση του διευθυντή και πάλι την ίδια όταν ήταν ο μόνος επιζών σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα με 5 νεκρούς στο 33ο χιλιόμετρο της εθνικής οδού Αθηνών-Θεσσαλονίκης. Αυτό σημαίνει ανάλογα ότι επειδή η τσαγιέρα είχε ξανά σύνοδο με την Γη και τον Ήλιο στις 17 Ιουνίου του 2010, κέρδισε η εθνική Ελλάδος την Νιγηρία στο Μουντιάλ του 2010.
Είναι εμφανές ότι κάθε αναπόδειχτος ισχυρισμός μπορεί να αντισταθμιστεί από οποιοδήποτε άλλον εξ’ ίσου αναπόδειχτο. Ο λόγος που κάνει τον ισχυρισμό του Θανάση αποδεκτό είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω από τον Θανάση πιστεύουν και αυτοί στην τύχη και τα γούρια. Η αποδοχή γεγονότων από τον κοινωνικό περίγυρο  είναι ο μηχανισμός που κάνει παραδείγματος χάριν τους έλληνες να μην τρώμε έντομα, μυρμήγκια, ακρίδες και αράχνες ενώ στην Ασία και Αφρική είναι πρώτης τάξης εδέσματα. Εάν τα τρώγανε οι γονείς μας όταν ήμασταν παιδιά, θα τα τρώγαμε και εμείς τώρα και θα απορούσαμε με αυτούς που δεν τα τρώνε, όπως απορούν και οι ασιάτες με εμάς τώρα. Το λογικό αποτέλεσμα αυτού του συνειρμού είναι ότι εάν ο κοινωνικός μας περίγυρος κατά την παιδική μας ηλικία δεν πίστευε στην τύχη τότε δεν θα πιστεύαμε ούτε εμείς. Η λογική είναι ίδια με το γεγονός ότι εμείς οι έλληνες είμαστε χριστιανοί ορθόδοξοι ενώ οι ιρανοί είναι μουσουλμάνοι και οι Ιταλοί καθολικοί.
Ο τρόπος που δουλεύει η επιρροή από το κοινωνικό περιβάλλον είναι εμφανής με το απλό παράδειγμα της Τρίτης και 13. Ενώ σχεδόν όλοι γνωρίζουν ότι είναι μια άτυχη και γρουσούζικη μέρα, λίγοι στην ουσία ξέρουν από που προέρχεται αυτή η δεισιδαιμονία. Ο καλλίτερος τρόπος επιβεβαίωσης αυτού του ισχυρισμού είναι να ρωτήσει κάνεις τον εαυτό του και τον άμεσο περίγυρο του και να δει πόσοι στους 100 γνωρίζουν την προέλευση αυτής της ρήσης.wikipedia

Δημοσίευση σχολίου

Νεότερη Παλαιότερη