Αποκαταστάθηκε η επικοινωνία με το θρυλικό σκάφος που εξερευνά το διάστημα, μετά από σιωπή σχεδόν ενός έτους
Έπειτα από σιωπή σχεδόν ενός έτους, λόγω της αναβάθμισης μιας κεραίας στην Αυστραλία, η NASA ανάκτησε πρόσφατα την επαφή με το “Voyager 2”, το θρυλικό σκάφος που επισκέφτηκε για πρώτη φορά τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα και εξερευνά τώρα τον διαστρικό χώρο. Είδηση με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αρκετούς λόγους...
Πρώτα απ’ όλα, λόγω της θέσης του σε σχέση με τη Γη, το “Voyager 2” μπορεί να λαμβάνει εντολές μόνο από έναν σταθμό επικοινωνίας στη Γη - την κεραία DSS43 στην Καμπέρα της Αυστραλίας, μιας από τις τρεις κεραίες του Deep Space Network που επιτρέπει στη NASA να επικοινωνεί με όλα τα διαστημικά σκάφη της. Το πανομοιότυπο “Voyager 1” μπορεί να επικοινωνεί και με τις άλλες δύο κεραίες του δικτύου που βρίσκονται στην Ισπανία και την Καλιφόρνια.
Και το ακόμα πιο εντυπωσιακό, δεδομένου ότι το “Voyager 2” απέχει σήμερα πάνω από 22 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, οι εντολές της NASA χρειάζονται πάνω από 17,5 ώρες να φτάσουν το σκάφος. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι το “Voyager 2” μαζί με το δίδυμο “αδερφάκι” ξεπέρασαν ακόμα και τον ίδιο τον “εαυτό” τους στις αντοχές που επιδεικνύουν, καλύπτοντας ακόμα και τις πιο μεγάλες φιλοδοξίες των επιστημόνων και των δημιουργών τους. Σημειώνεται ότι η κεραία DSS43, με πιάτο διαμέτρου 70 μέτρων, λειτουργεί από το 1973. Χρειάστηκε να αποσυναρμολογηθεί τον περασμένο Μάρτιο προκειμένου να αναβαθμιστεί για την υποστήριξη του ρομπότ Perseverance που προσεδαφίστηκε στον Άρη. Το διάστημα που η κεραία βρισκόταν εκτός λειτουργίας, το “Voyager 2” συνέχισε να μεταδίδει δεδομένα σε δύο μικρότερες κεραίες στην Καμπέρα. Η NASA όμως δεν μπορούσε να στείλει εντολές.
Η αναβάθμιση του σταθμού επικοινωνίας στην Αυστραλία καθυστέρησε λόγω της πανδημίας. Οι υπεύθυνοι των αποστολών “Voyager” στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια σκόπευαν αρχικά να στείλουν ομάδα 30 ειδικών για να επιθεωρήσουν τις εργασίες, όμως η ομάδα περιορίστηκε τελικά στα 4 άτομα. «Είμαι 100% σίγουρη ότι η κεραία θα συνεχίσει να λειτουργεί κανονικά για μερικές ακόμα δεκαετίες», είπε στους “New York Times” η Σούζαν Ντοντ, διαχειρίστρια των αποστολών “Voyager”. Τον Οκτώβριο, όταν οι εργασίες αναβάθμισης είχαν σχεδόν ολοκληρωθεί, το JPL έστειλε εντολή στο “Voyager 2” να μην τεθεί σε κατάσταση αναμονής λόγω αδυναμίας επικοινωνίας με τη Γη. Σύντομα, όμως, οι υπεύθυνοι της αποστολής θα ζητήσουν από το “Voyager 2” να απενεργοποιήσει ένα από τα όργανά του, το όργανο Φορτισμένων Σωματιδίων Χαμηλής Ενέργειας, προκειμένου να εξοικονομηθεί ενέργεια για τη συνέχιση του διαστρικού έπους.
Στην παρούσα φάση η NASA δίνει έμφαση στην επιβίωση του σκάφους και όχι στη συλλογή νέων επιστημονικών δεδομένων, εξήγησε η Ντοντ. Και τα δύο “Voyager 2” αντλούν ενέργεια από τη διάσπαση μιας μικρής ποσότητας ραδιενεργού πλουτωνίου, της οποίας η ισχύς έχει μειωθεί σημαντικά στις τέσσερις και πλέον δεκαετίες ζωής που έχουν κλείσει. Η NASA πάντως ελπίζει ότι τα δύο θρυλικά σκάφη θα συνεχίσουν να λειτουργούν για ακόμα 4 με 8 χρόνια το λιγότερο. «Το σκάφος συνεχίζει να επιβιώνει», σχολίασε η Ντοντ. «Είναι κάτι που πάντα μου προκαλεί έκπληξη».
Τα δίδυμα “Βόγιατζερ 1” και “Βόγιατζερ 2” ξεκίνησαν την αποστολή τους πριν από τέσσερις δεκαετίες και συνεχίζουν την εξερεύνηση του διαστήματος έχοντας φύγει από το ηλιακό μας σύστημα με προορισμό το άγνωστο, αποτελώντας συν τοις άλλοις “πρεσβευτές” του ανθρώπινου γένους στο διάστημα, καθώς μεταφέρουν έναν χαιρετισμό προς τους εξωγήινους - αν βεβαίως τους συναντήσουν - σε πολλές γλώσσες, ανάμεσά τους και στα αρχαία Ελληνικά, και μια μίνι “εγκυκλοπαίδεια” για το πού είμαστε - σε αυτή τη γωνιά του σύμπαντος - και ποιοι είμαστε. Ο λόγος για τους δύο πανομοιότυπους χρυσούς δίσκους που βρίσκονται στις διαστημοσυσκευές “Βόγιατζερ” και περιέχουν ήχους και εικόνες της Γης.
Οι δίσκοι φέρουν προστατευτική εξωτερική θήκη με βασικές πληροφορίες και ένα... εγχειρίδιο χρήσης, ώστε αν κάποιος εξωγήινος πολιτισμός τούς εντοπίσει να μπορεί εύκολα να τους αποκρυπτογραφήσει. Οι επίχρυσοι δίσκοι, με χάλκινο πυρήνα, φέρουν κυκλικά εγχάρακτο το αρχείο με τα δεδομένα τους, τα οποία είναι 150 κωδικοποιημένες εικόνες της Γης και ήχοι από τον πλανήτη μας, οι οποίοι περιλαμβάνουν χαιρετισμούς σε 55 διαφορετικές γλώσσες, ήχους της φύσης από φυσικά φαινόμενα έως φωνές ζώων, καθώς και μουσική 90 λεπτών. Και το πιο ενδιαφέρον: μεταξύ των χαιρετισμών υπάρχει και ένας στα αρχαία Ελληνικά, με ερασμιακή προφορά, το οποίο αναφέρει: «Οίτινες ποτ’ έστε χαίρετε! Ειρηνικώς προς φίλους εληλύθαμεν φίλοι» («Χαίρετε, όποιοι κι αν είστε! Ήρθαμε ειρηνικά ως φίλοι σε φίλους»). Αξίζει να σημειωθεί ότι το περιεχόμενο του δίσκου αποφασίστηκε από μια επιτροπή που συνέστησε η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία, η ΝΑSΑ, με επικεφαλής τον διάσημο αστρονόμο Καρλ Σαγκάν, στο Πανεπιστήμιο Κόρνελ.
Τα “Βόγιατζερ” εκτοξεύτηκαν στις 20 Αυγούστου και στις 5 Σεπτεμβρίου 1977 αντίστοιχα από το γνωστό Ακρωτήριο Κανάβεραλ με αρχικό στόχο να εκμεταλλευτούν ένα μοναδικό αστρικό “παράθυρο” που άνοιγε με την ευθυγράμμιση του Δία, του Κρόνου, του Ουρανού και του Ποσειδώνα, με αρχικό στόχο τούς αέριους γίγαντες του ηλιακού μας συστήματος, τον Δία και τον Κρόνο. Το “Βόγιατζερ 1” άρχισε να προπορεύεται αρκετά από το “Βόγιατζερ 2” λίγους μήνες μετά την εκτόξευσή τους. Οι πλέον μοναχικοί ταξιδιώτες στην ιστορία συνεχίζουν την πορεία τους, με το μεν “Βόγιατζερ 1” από το 2012 έξω από τα όρια πλέον του ηλιακού μας συστήματος, αγναντεύοντας το άγνωστο. Επισήμως πάντως ο χρόνος ζωής τους είναι ως το 2025, οπότε και θα σταματήσει κάθε είδους επικοινωνία με τη Γη.
Και οι δύο αποστολές έχουν προσφέρει τα μέγιστα στην επιστήμη, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις μας όχι μόνο για τον Δία και τον Κρόνο, αλλά για ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα.
Επιμέλεια Σταύρος Μουντουφάρης / neakriti.gr