Επιστήμονες έχουν εντοπίσει τη μεγαλύτερη φωτοβολίδα που έχει καταγραφεί ποτέ από τον πλησιέστερο γείτονα του ήλιου, το αστέρι Proxima Centauri. Η έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στο The Astrophysical Journal Letters, θα μπορούσε να βοηθήσει στη διαμόρφωση του κυνηγιού ζωής πέρα από το ηλιακό σύστημα της Γης.
 |
Η Meredith MacGregor αστροφυσικός του ανεπιστημίου CU Boulder εξήγησε ότι το Proxima Centauri είναι ένα μικρό αλλά δυνατό αστέρι. Απέχει μόλις τέσσερα έτη φωτός ή περισσότερα από 20 τρισεκατομμύρια μίλια από τον ήλιο μας και φιλοξενεί τουλάχιστον δύο πλανήτες, ένας από τους οποίους μπορεί να μοιάζει με τη Γη. Είναι επίσης ένας "κόκκινος νάνος", το όνομα για μια κατηγορία αστεριών που είναι ασυνήθιστα μικροκαμωμένοι και σκοτεινοί.
Το Proxima Centauri έχει περίπου το ένα όγδοο της μάζας του ήλιου μας. Αλλά μην το αφήσεις να σε ξεγελάσει.
Στη νέα τους μελέτη, η MacGregor και οι συνεργάτες της παρατήρησαν το Proxima Centauri για 40 ώρες χρησιμοποιώντας εννέα τηλεσκόπια στο έδαφος και στο διάστημα. Κατά τη διαδικασία, πήραν μια έκπληξη: Το Proxima Centauri έριξε μια φωτοβολίδα ή μια έκρηξη ακτινοβολίας που ξεκινά κοντά στην επιφάνεια ενός αστεριού, που κατατάσσεται ως ένα από τα πιο βίαια φαινόμενα που παρατηρούνται οπουδήποτε στον γαλαξία.
"Το αστέρι ήταν 14.000 φορές πιο φωτεινό από το φυσιολογικό, όταν παρατηρήθηκε σε μήκη κύματος υπεριώδους για διάστημα λίγων δευτερολέπτων", δήλωσε η MacGregor, επίκουρος καθηγητής στο Κέντρο Αστροφυσικής και Διαστημικής Αστρονομίας (CASA) και στο Τμήμα Αστροφυσικών και Πλανητικών Επιστημών (APS) ) στο CU Boulder.
Τα ευρήματα της ομάδας υποδηλώνουν μια νέα φυσική που θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι επιστήμονες σκέφτονται τις αστρικές εκρήξεις. Επίσης, δεν αποτελούν καλή σχέση για οποιονδήποτε οργανισμό που είναι αρκετά γενναίος ώστε να ζει κοντά στο πτητικό αστέρι.
"Αν υπήρχε ζωή στον πλανήτη που βρίσκεται πλησιέστερα στο Proxima Centauri, θα έπρεπε να φαίνεται πολύ διαφορετική από οτιδήποτε άλλο στη Γη", δήλωσε η MacGregor. «Ένας άνθρωπος σε αυτόν τον πλανήτη θα είχε μια κακή στιγμή».
Ενεργά αστέρια
Το αστέρι αποτελεί από καιρό στόχο για τους επιστήμονες που ελπίζουν να βρουν ζωή πέρα από το ηλιακό σύστημα της Γης. Το Proxima Centauri είναι κοντά, για αρχή. Φιλοξενεί επίσης έναν πλανήτη, ονομαζόμενο Proxima Centauri b, που κατοικεί σε αυτό που οι ερευνητές αποκαλούν «κατοικήσιμη ζώνη» - μια περιοχή γύρω από ένα αστέρι που έχει το σωστό εύρος θερμοκρασιών για τη μεταφορά υγρού νερού στην επιφάνεια ενός πλανήτη.
Αλλά υπάρχει μια συστροφή, είπε η MacGregor: Οι κόκκινοι νάνοι, που κατατάσσονται ως τα πιο συνηθισμένα αστέρια στον γαλαξία, είναι επίσης ασυνήθιστα ζωντανά.
"Πολλοί από τους εξωπλανήτες που έχουμε βρει μέχρι στιγμής βρίσκονται γύρω από αυτούς τους τύπους αστεριών", είπε. "Ωστόσο, τα ευρήματα δείχνουν ότι είναι πολύ πιο δραστήριοι από τον ήλιο μας. Αναβοσβήνουν πολύ πιο συχνά και έντονα."
Για να δούμε πόσο πολύ φουσκώνει το Proxima Centauri, αυτή και οι συνάδελφοί της τράβηξαν αυτό που πλησιάζει σαν ένα πραξικόπημα στον τομέα της αστροφυσικής: Έβαλαν εννέα διαφορετικά όργανα στο αστέρι για 40 ώρες κατά τη διάρκεια αρκετών μηνών το 2019. Αυτά τα μάτια περιελάμβαναν το Διαστημικό τηλεσκόπιο Huble , το Atacama Large Millimeter Array (ALMA) και το Transiting Exoplanet Survey Satellite της NASA (TESS). Πέντε από αυτά κατέγραψαν τη μαζική αναλαμπή από το Proxima Centauri, καταγράφοντας την εκδήλωση καθώς παρήγαγε ένα ευρύ φάσμα ακτινοβολίας.
Το εν λόγω συμβάν παρατηρήθηκε την 1η Μαΐου 2019 και διήρκεσε μόλις 7 δευτερόλεπτα. Αν και δεν παρήγαγε πολύ ορατό φως, δημιούργησε τεράστια αύξηση τόσο στην υπεριώδη ακτινοβολία όσο και στο ραδιόφωνο, ή στην ακτινοβολία «χιλιοστόμετρο».
«Στο παρελθόν, δεν γνωρίζαμε ότι τα αστέρια θα μπορούσαν να φουσκώσουν στο εύρος χιλιοστών, οπότε είναι η πρώτη φορά που ψάχναμε για φλόγες χιλιοστών», δήλωσε ο MacGregor.
Αυτά τα σήματα χιλιοστών, πρόσθεσε ο MacGregor, θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους ερευνητές να συλλέξουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πώς τα αστέρια δημιουργούν φωτοβολίδες. Επί του παρόντος, οι επιστήμονες υποπτεύονται ότι αυτές οι εκρήξεις ενέργειας συμβαίνουν όταν τα μαγνητικά πεδία κοντά στην επιφάνεια ενός αστεριού στρίβονται και γλιστρούν με εκρηκτικές συνέπειες.
Συνολικά, η παρατηρούμενη φωτοβολίδα ήταν περίπου 100 φορές πιο ισχυρή από οποιαδήποτε παρόμοια φωτοβολίδα που παρατηρήθηκε από τον ήλιο της Γης. Με την πάροδο του χρόνου, τέτοια ενέργεια μπορεί να απομακρύνει την ατμόσφαιρα ενός πλανήτη και ακόμη και να εκθέσει μορφές ζωής σε θανατηφόρα ακτινοβολία.
Αυτός ο τύπος φλεγμονής μπορεί να μην είναι σπάνιο φαινόμενο στο Proxima Centauri. Εκτός από τη μεγάλη έκρηξη του Μαΐου 2019, οι ερευνητές κατέγραψαν πολλές άλλες εκρήξεις κατά τη διάρκεια των 40 ωρών που πέρασαν βλέποντας το αστέρι.
"Οι πλανήτες του Proxima Centauri χτυπούσαν κάτι τέτοιο όχι μία φορά τον αιώνα, αλλά τουλάχιστον μία φορά την ημέρα, αν όχι αρκετές φορές την ημέρα," είπε ο MacGregor.
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότερες εκπλήξεις από τον πλησιέστερο σύντροφο του ήλιου.
"Πιθανότατα θα υπάρχουν ακόμη πιο περίεργοι τύποι φωτοβολίδων που δείχνουν διαφορετικούς τύπους φυσικής που δεν έχουμε σκεφτεί στο παρελθόν", δήλωσε ο MacGregor.
Άλλοι συν-συγγραφείς στη νέα μελέτη περιλαμβάνουν τον Steven Cranmer, αναπληρωτή καθηγητή στο APS και το Εργαστήριο Ατμοσφαιρικής και Διαστημικής Φυσικής (LASP) στο CU Boulder. Adam Kowalski, επίκουρος καθηγητής στο APS και LASP στο CU Boulder, επίσης του Εθνικού Παρατηρητηρίου Ηλιακών? Allison Youngblood, ερευνητής στο LASP. και Anna Estes, προπτυχιακή βοηθός έρευνας στο APS.