Ηλεκτρικά ρεύματα γύρω από τον Άρη, τα οποία είναι υπεύθυνα για τη δημιουργία μαγνητικού πεδίου γύρω από τον πλανήτη, έχουν χαρτογραφηθεί από τη NASA για πρώτη φορά.
Σε αντίθεση με τη Γη, της οποίας ο μαγνητισμός προέρχεται από τον τετηγμένο πυρήνα της, ο Άρης δεν δημιουργεί από μόνος του μαγνητικό πεδίο.
Ωστόσο, καθώς ο ηλιακός άνεμος διαπερνά την ανώτερη ατμόσφαιρα του πλανήτη με ταχύτητα περίπου ένα εκατομμύριο μίλια την ώρα, απομακρύνει ηλεκτρόνια από άτομα, καθιστώντας τα εξαιρετικά αγώγιμα.
Αυτά τα ηλεκτρόνια και τα πρωτόνια αναγκάζονται να ρέουν χωριστά λόγω του αντίθετου ηλεκτρικού φορτίου τους, σχηματίζοντας ηλεκτρικά ρεύματα που τυλίγονται γύρω από τον πλανήτη από την «πλευρά της ημέρας» έως τη «νυχτερινή πλευρά», όπως τα μακαρόνια που τυλίγονται γύρω από ένα πυρούνι.
Αυτό δημιουργεί τη λεγόμενη «επαγόμενη μαγνητόσφαιρα», εμποδίζοντας την ακτινοβολία να φτάσει στην επιφάνειά της.
Τώρα η NASA χαρτογράφησε αυτό το μαγνητικό πεδίο για πρώτη φορά, από την παραγωγή του στον ηλιακό άνεμο, μέχρι που η ηλεκτρική ενέργεια εναποτίθεται στην ανώτερη ατμόσφαιρα.
Ελπίζεται ότι αυτή η έρευνα θα ενημερώσει τις προσπάθειες κατανόησης της ατμόσφαιρας του πλανήτη και πώς έχει αλλάξει με την πάροδο του χρόνου.
Τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν για να χαρτογραφήσουν τη μέση δομή μαγνητικού πεδίου γύρω από τον Άρη σε 3D και να υπολογίσουν τα ρεύματα απευθείας από τις παραμορφώσεις τους.
«Η ατμόσφαιρα του Άρη συμπεριφέρεται σαν μια μεταλλική σφαίρα που κλείνει ένα ηλεκτρικό κύκλωμα», δήλωσε ο πειραματικός φυσικός Robin Ramstad από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, Boulder.
«Τα ρεύματα ρέουν στην ανώτερη ατμόσφαιρα, με τα ισχυρότερα τρέχοντα στρώματα να παραμένουν στα 120 - 200 χιλιόμετρα (75 έως 125 μίλια) πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη. Λαμβάνουμε δεδομένα μαγνητικού πεδίου και τα χαρτογραφούμε γύρω από τον πλανήτη και από εκεί προκύπτουν τα ρεύματα».
«Όταν κοιτάς ακριβώς τα δεδομένα καθώς κατεβαίνουν, βλέπεις μια μικρή γραμμή ουσιαστικά. Βλέπετε ότι η δύναμη και η κατεύθυνση του μαγνητικού πεδίου ποικίλλουν καθώς το διαστημικό σκάφος κινείται στην περιοχή.
Η ανακάλυψη έγινε χρησιμοποιώντας δεδομένα αξίας πέντε ετών από το διαστημικό σκάφος MAVERN, το οποίο περιστρέφεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη αναζητώντας παραμορφώσεις στον ηλιακό άνεμο, αποκαλύπτοντας μαγνητισμό. Άλλοι δορυφόροι σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη αποκαλύπτονται επίσης
Η Γη προστατεύεται από ένα μαγνητικό πεδίο που σταματά την επιβλαβή ενέργεια από τον ήλιο που χτυπά την επιφάνειά του και δημιουργεί τις τέλειες συνθήκες για να αναπτυχθεί η ζωή.
Το μαγνητικό πεδίο της Γης, που προέρχεται από τον τετηγμένο πυρήνα του, περιβάλλει ολόκληρο τον πλανήτη και εμποδίζει τον επιβλαβή ηλιακό άνεμο να φτάσει στην επιφάνεια.
Καθώς ο Άρης δεν έχει μαγνητικό πυρήνα, στερείται αυτού του προστατευτικού στρώματος, καθιστώντας ευκολότερο για τα σωματίδια να ξεφύγουν από την ατμόσφαιρα του στο διάστημα και να προκαλέσουν ζημιά στην επιφάνειά του.
Η NASA ελπίζει ότι μελετώντας τον ρυθμό διαφυγής αυτών των σωματιδίων θα είναι σε θέση να μοντελοποιήσει πώς έχει αλλάξει η ατμόσφαιρα με την πάροδο του χρόνου και πώς έχει αλλάξει το πάχος της.
«Αυτά τα ρεύματα διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στην ατμοσφαιρική απώλεια που μετέτρεψε τον Άρη από έναν κόσμο που θα μπορούσε να υποστηρίξει τη ζωή σε μια αφιλόξενη έρημο», δήλωσε ο Δρ Ramstad.
«Αυτήν τη στιγμή εργαζόμαστε για τη χρήση των ρευμάτων για να προσδιορίσουμε την ακριβή ποσότητα ενέργειας που αντλείται από τον ηλιακό άνεμο και τροφοδοτεί την ατμοσφαιρική διαφυγή».
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Astronomy.